Chopin – Polonezy

Polonez pochodzi od tańca ludowego zwanego chodzonym. Pod koniec XVIII wieku przekształcił się w popu­larny taniec towarzyski wykonywany na dworach szlacheckich i w magnackich pałacach dla uświetnienia uczt, biesiad i uroczystości. Zapewne wtedy powstała jego z francuska brzmiąca nazwa polonez. Używana obok nazwy polski ustaliła się ostatecznie i była stosowana nawet wtedy, kiedy taniec ten uzyskał status tańca narodowego, o zna­mionach patriotycznego symbolu. Artystyczną formę nadał polonezowi Michał Kleofas Ogiński. Jego powszechnie grywane utwory odegrały ważną rolę, zwłaszcza po utracie przez Polskę niepodległości. Zapoczątkowały oddzielny nurt twórczości zdominowany polonezowym „charakterem”. Polonezy pisali: Józef Elsner, Maria Szymanowska, Karol Kurpiński, Jan Stefani i wielu innych kom­pozytorów przełomu XVIII i XIX wieku. Ta wieloraka tradycja, a zwłaszcza popular­ność form poloneza pisanych na fortepian, w istotny sposób wpłynęła na twórczą wyobraźnię młodego Chopina. Jego pierwsze dziecięce improwizacje opierały się na polonezowym rytmie. Formę poloneza mają jego pierwsze napisane w wieku siedmiu lat kompozycje. Zresztą fascynacja polonezem oraz równie ważnym gatunkiem – mazur­kiem, od najmłodszych lat do końca życia ma dla twórczości Chopina znaczenie podstawowe. Nie tylko dlatego, że polonezy, będąc jego pierwszymi utworami a mazurki ostatni­mi, stanowią najliczniejszą grupę kompozycji. Te dwa gatunki wywierają istotny wpływ na inne formy przekazując im niejako rodzaj materiału tematycznego (np. refreny rond), osobliwą metro-rytmikę (np. utanecznienie ballad i scherz), a także rodzaj tonalności (wpływ modalizmu mazurków).