Józef Elsner "Król Łokietek, czyli Wiśliczanki",

Wydanie partytury "Króla Łokietka, czyli Wiśliczanek" ramach serii Monumenta Musicae in Polonia stanowi pierwszy w historii edytorstwa muzycznego przypadek publikacji edycji źródłowo-krytycznej polskiego dzieła operowego (inne od lat planowane tego typu przedsięwzięcia nie zostały jeszcze sfinalizowane). Edycja dokonana została na podstawie kompozytorskiego autografu zachowanego w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie oraz pierwodruku libretta wraz z odwołaniem do wielu źródeł pomocniczych. Opatrzona jest wstępem naukowym i obszernym komentarzem krytycznym. Publikacja została wydana w redakcji polsko- i anglojęzycznej. Od momentu prapremiery na scenie Teatru Narodowego w Warszawie (3 kwietnia 1818) przez cały "długi wiek XIX" "Króla Łokietka" oklaskiwała polska – i nie tylko polska – publiczność różnych, niejednokrotnie znacznie od siebie oddalonych centrów kultury, takich jak Lwów, Kraków, Wilno, Poznań, Lublin, a nawet Kijów i Czerniowce. Ogromną popularność zyskały zwłaszcza pochodzące z tej opery krakowiaki, mazury, polonezy i marsze (słynne wariacje na temat jednego z mazurów napisał sam Niccolò Paganini). "Król Łokietek" w trakcie swojego stuletniego (1818–1918), dość intensywnego życia scenicznego obrósł bogatą i wielowarstwową tkanką kontekstów – zarówno muzycznych, jak i politycznych, historycznych czy literackich. Szeroki rezonans społeczny i teatralne powodzenie tych spektakli sprawiają, że w dziejach polskiej twórczości operowej dzieło Elsnera-Dmuszewskiego należy uznać za równorzędny – obok utworów Macieja Kamieńskiego, Jana Stefaniego i Karola Kurpińskiego – wzorzec opery narodowej. Inspirował on późniejsze pokolenia polskich kompozytorów. Prapremiera "Króla Łokietka" stała się wydarzeniem zbliżonym swoją rangą do późniejszego o czterdziestolecie pierwszego warszawskiego spektaklu Halki Stanisława Moniuszki.