Muzyka polska za granicą, B.Bolesławska- Lewandowska

Śledząc losy polskich kompozytorów, którzy w XX w. znaleźli się w Stanach Zjednoczonych można stwierdzić, że wyjeżdżali oni zarówno w poszukiwaniu lepszych warunków do pracy twórczej, jak i z przyczyn politycznych, chcąc uniknąć represji najpierw nazistów, a po II wojnie światowej: komunistów, i żyć w wolnym kraju. Porównanie ich biografii, a niekiedy i twórczości, wykazuje wiele podobieństw, ze względu na wspólne doświadczenie wojen, narastania faszyzmu czy komunizmu i często przymusowej emigracji, bez szans na powrót do kraju. Przez wiele lat w Polsce próbowano zatrzeć pamięć o nich, PRL-owska polityka kulturalna nie sprzyjała bowiem propagowaniu twórczości kompozytorów, którzy wybrali życie poza krajem. Podejmowane natomiast przez polskich twórców próby budowania nowego życia na obczyźnie nie zawsze były łatwe i uwieńczone sukcesami artystycznymi, bez wątpienia jednak każdy z nich zaznaczył swą obecność w życiu kulturalnym Ameryki, zachowując zwykle silne przywiązanie do kraju swego pochodzenia. Niniejszy tom zawiera teksty naukowców z Polski, a także ze Stanów Zjednoczonych, poświęcone twórcom, którzy swoje losy z różnych względów związali ze USA – albo na stałe: jak Karol Rathaus, Jerzy Fitelberg, Michał Kondracki, Wiktor Łabuński. Henryk Wars czy Roman Ryterband; albo tylko w części: jak Andrzej Panufnik czy Zygmunt Mycielski, a nawet Roman Palester, którego "American Dream" pozostało już zupełnie w sferze niezrealizowanych nigdy planów. Podjęty został temat recepcji muzyki Pawła Szymańskiego, a także obecności w Ameryce znakomitych polskich artystów-wykonawców, takich jak Marcella Sembrich-Kochańska, która symbolicznie przywołuje tutaj zatem także – obok kompozytorów – rolę i znaczenie osiadłych w Stanach Zjednoczonych wykonawców pochodzących z ziem polskich.