Andrzej Fabianowski Sonata Norwidowska

CHOPIN. KONTEKSTY Fenomen geniuszu Chopina nie zaistniał w pustce. Chopina artystę i Chopina człowieka kształtowała kultura – ta, która go poprzedzała, i ta jemu współczesna. Im więcej wiedzy o kontekście, w jakim powstawała Chopinowska muzyka, wniesiemy, odczytując jego arcydzieła, tym pełniej będziemy mogli je rozumieć. Kontekstem jest również to, co przyszło po Chopinie – muzyczne, historyczne i kulturowe zjawiska, przez których pryzmat – mniej lub bardziej świadomie – go postrzegamy. Bogactwo faktów i sensów wokół dzieła Chopina otwiera nas i przygotowuje na jego interpretację. Sonata Norwidowska Ktokolwiek zacząłby naukę o formach muzycznych, dowiedziałby się, że wśród najściślejszych jest forma sonatowa. Zgłębiając temat, ów adept teorii muzyki przekonałby się niebawem, że nawet w epoce klasycyzmu nie powstała ani jedna sonata zbudowana wedle skodyfikowanych zasad, w XIX stuleciu zaś została raczej ideą formy, reprezentowaną przez dziesiątki unikatowych realizacji, osobistych wypowiedzi twórczych, w których nie konstrukcja decyduje o ekspresji, lecz treść i ekspresja znajdują odzwierciedlenie w konstrukcji. Sonata romantyczna to rodzaj oznajmienia – odkompozytorskiego przesłania mówiącego o całych systemach estetycznych, a nawet etycznych wartości.