Mozart. Mity a fakty. William Stafford

William Stafford podjął się ambitnego zadania oddzielenia tego, co o Mozarcie rzeczywiście wiadomo (lub poznać można), od rozlicznych mitów i legend. Czy był, jak go często ukazywano, niedojrzałym, niewiarygodnym, ekstrawaganckim pijakiem i kobieciarzem, czy „najrzadszym z wszystkich ludzi, bo świętym, który nie nudzi” (Walter Turner), którego muzyka „absolutnie nie jest tylko rozrywką, zawiera cały tragizm ludzkiego istnienia” (Benedykt XVI)? A może w niezwykłej osobowości znalazło się miejsce na wszystko? „Ta książka to efekt drobiazgowych i nieskazitelnych badań, a czyta się ją z wielką frajdą; nieczęsto udaje się to połączyć. Szczególną przyjemność sprawia to, że William Stafford z niekłamanym entuzjazmem przedstawia przeróżne opowieści, niektóre tak fantastyczne, że aż śmieszne, inne zachwycające i wiele ujawniające. Nie zabrakło też teorii spiskowych, których nieuchronny antysemityzm po prostu brzydzi. Ale zanim historyk idei — tym właśnie Stafford zajmuje się zawodowo — którąkolwiek z tych opowieści odrzuci, bierze ją w niezłe obroty. Lektura czasami przypomina podróż przez krainę baśni, a przecież sporo tych historii […] pochodzi nie od byle kogo, lecz od biografów pokroju Ottona Jahna i Alfreda Einsteina.