Karolina Jarosz ALMANACH POLSKIEJ MINIATURY SKRZYPCOWEJ CZASÓW ROMANTYZMU I MODERNIZMU

Wstęp Cel badań Stan wiedzy Metodologia Definicja przedmiotu badań Zakres badań Struktura Wprowadzenie Wokół funkcji, gatunku, ekspresji i charakteru dzieła sztuki Funkcja dzieła Gatunek Ekspresja Charakter Wypowiedź poprzez miniaturę Discordia concors Geneza miniatury instrumentalnej i utworu charakterystycznego Tytuły i inspiracje Wokół stylu i techniki I. Kompozytorzy polskich miniatur skrzypcowych Panteon wirtuozów czasów wczesnego i dojrzałego romantyzmu Karol Lipiński. – „Wirtuoz poetyckiej improwizacji” Apolinary Kątski – „Wybraniec Nieba” Henryk Wieniawski. „Żar i płomień” Twórcy i animatorzy kultury muzycznej epoki późnego romantyzmu i muzycznego pozytywizmu Aleksander Zarzycki – „Wykwintna forma” Władysław Żeleński – „Szlachetny liryzm” Zygmunt Noskowski – „Polskość” Roman Statkowski – „Mądrość płynąca z serca” Emil Młynarski – „Świeżość i bezpośredniość inwencji” Różnorodne oblicza kompozytorów czasów modernizmu i neoklasycyzmu Adam Andrzejowski – „Talent wybitny” Ludomir Różycki – „Interpretator zewnętrznych sytuacji i obrazów” Karol Szymanowski – „Romantyk przeniesiony we współczesność” Grażyna Bacewicz – „Twórczość wysnuta z instrumentu” II. Gatunki i utwory Próba typologii Miniatury o charakterze wirtuozowskim Kaprys Karol Lipiński, Kaprys op. 29 nr 3. „Trzepaczka” Henryk Wieniawski, Kaprys La Cadenza op. 10 nr 7. „Artyzm techniki” Grażyna Bacewicz, Kaprys polski na skrzypce solo. „Wspaniała miniatura na bis” Miniatury o charakterze tanecznym Polonez Mazurek, mazur, kujawiak i oberek Krakowiak Tarantella Henryk Wieniawski, Polonez koncertowy op. 4. „Animusz, szlachetny polot i wdzięk” Apolinary Kątski, Mazurek op. 4. „Wdzięczny i błyskotliwy” Henryk Wieniawski, Kujawiak. „Kompozycja pełna uczuć” Henryk Wieniawski, Obertass i Le Ménétrier op. 19 nr 1 & 2. „Drobiazgi utrzymane w polskim charakterze” Aleksander Zarzycki, Mazurek op. 26. „Pełen polotu” Emil Młynarski, Mazur op. 7. „Efektowny, pełen temperamentu” Grażyna Bacewicz, Oberek. „Brawurowy, prawdziwy klejnot” Roman Statkowski, Alla Cracovienne op. 7. „Drobny, świeży i bezpretensjonalny” Karol Szymanowski, Tarantella op. 28 nr 2. „Roztaczająca światła egzotyczne i blaski” Miniatury o charakterze lirycznym Romans i melodia Nokturn Kołysanka Henryk Wieniawski, Romance sans paroles [et rondo élégant] op. 9. „Rosyjski charakter” Władysław Żeleński, Romans op. 16. „Głęboki i mroczny” Aleksander Zarzycki, Romans op. 16. „Szerokie brzmienie skrzypiec” Karol Szymanowski, Romans op. 23. „Bujna i obszerna liryczna projekcja” Zygmunt Noskowski, Melodia op. 21 nr 1. „Liryczna szczerość” Grażyna Bacewicz, Melodia. „Ściszona, intymna, pełna wewnętrznej ekspresji” Ludomir Różycki, Nokturn op. 30 nr 2. „Subtelny” Karol Szymanowski, Nokturn op. 28 nr 1. „Olśniewająca paleta barw” Zygmunt Noskowski, Kołysanka op. 11. „Filigranowa i wdzięczna” Karol Szymanowski, La berceuse d’Aïtacho Enia. „Arydzieło mrocznego liryzmu” Grażyna Bacewicz, Kołysanka. „Pełna słowiańskiej zadumy” Miniatury o charakterze scherzoidalnym Scherzo Burleska Humoreska Henryk Wieniawski, Scherzo-Tarantelle op. 16. „Żywe, pełne blasku i roziskrzone” Adam Andrzejowski, Burleska. „Żart w krzywym zwierciadle” Grażyna Bacewicz, Humoreska. „Niepowierzchowna” Miniatury o charakterze mimetyczno-narracyjnym Poemat, legenda, obraz Henryk Wieniawski, Legenda g-moll op.17. „Niezwykła i tajemnicza; najdoskonalszy wyraz lirycznej inwencji kompozytora” Karol Szymanowski, Źródło Aretuzy op. 30 nr 1. „Synteza dwóch światów” Grażyna Bacewicz, Witraż. „Zwiewny, rozkołysany, pełen secesyjnych ornamentów i barw” III. W stronę idiomatyki Elementy konstrukcyjne: forma i struktura Tonalność Faktura Relacje skrzypiec i fortepianu Funkcje i charakter partii fortepianu Relacje skrzypiec i fortepianu Środki wykonawcze i wyrazowe Artykulacja Ornamenty Rejestry i ambitus Didaskalia agogiczno-ekspresywne Idiomatyka polskich miniatur skrzypcowych Uogólnienia i post scriptum Summary Bibliografia i wykazy Aneks 1. Dokumentacja: Rozmowy ze skrzypkami i pedagogami Rozmówcy i aspekty Próba podsumowania wypowiedzi Rozmowy Antoni Cofalik: „Miniatura ma konkretną treść muzyczną i zdecydowany charakter” Kaja Danczowska: „Miniatura to łza, w której odbija się cały świat” Teresa Głąbówna: „Miniatura to «malarska pigułka»” Krzysztof Jakowicz: „Miniatury muzyczne są jak krótka myśl «haiku». Tutaj zawarte jest właśnie to «sedno» muzyki” Konstanty Andrzej Kulka: „Recital skrzypcowy ukazujący skrzypka, jako artystę w pełni ukształtowanego musi zawierać miniatury” Wiesław Kwaśny: „Bez miniatur nie da się żyć instrumentaliście” Bartłomiej Nizioł: „Miniatury można porównać z przebojami muzyki pop” Piotr Pławner: „Miniatura to utwór «mini» o zróżnicowanym charakterze” Roman Reiner: „Miniatura to krótka opowieść muzyczna o swoistej narracji” Mieczysław Szlezer: „Miniatury są utworami o wysokim poziomie artyzmu” Adam Walaciński: „Miniatura jest gatunkiem popularnym, wyróżniającym się zwartą formą” Aneks 2. Rejestr wybranych polskich miniatur skrzypcowych skomponowanych przez kompozytorów polskich urodzonych w latach 1728-1928 Indeks osób